Dolu Nedir? Nasıl Oluşur?

26 Ekim 2023
Dolu Nedir? Nasıl Oluşur?

Dolu, hava olayları arasında yer alan bir yağış türüdür. Bir başka deyişle, sıvı haldeki suyun soğuyarak buz kristallerine dönüşmesi ve bu buz kristallerinin yeryüzüne düşmesiyle oluşur. Bazen içinizi ferahlatan o güzel havaların yerini alarak, maddi kayba varacak zararlara yol açabilen tehlikeli durumlara yol açabilir; tarlalardaki ekinlerden, trafikteki araçlara kadar birçok şeye zarar verme potansiyeline sahiptir.

 

Dolu Nasıl Oluşur?

Oluşumunu kısaca özetlemek gerekirse, dolu atmosferdeki bulutlarda meydana gelir ve genellikle soğuk hava koşullarıyla yakından ilişkilidir. Dolu genellikle konvektif bulutlar içinde meydana gelir. Bu bulutlar, yükselen sıcak havanın soğuk havayla karşılaştığı bölgelerde oluşur. İlk olarak, Güneş ısısı veya diğer faktörler nedeniyle hava yükselir; yükselen hava, nem içerir ve bulutları oluşturur. Ardından bu yükselen hava, atmosferin üst katmanlarına doğru hareket ederken soğur.


Bu soğuma, su damlacıklarının veya buz kristallerinin donmasına neden olur ve bulut içindeki su damlacıkları veya buz kristalleri bir araya gelerek büyür ve buz taneleri haline gelir. Büyüyen buz taneleri ağırlaşır ve yer çekimi etkisiyle yeryüzüne düşer. Dolu tanelerinin boyutu, buluttaki dolaşımla ve sıcaklık farklarıyla ilişkilidir. Daha fazla dolaşırlarsa ve sıcaklık farkı büyükse, daha büyük dolu taneleri oluşur.

 

Dolu Taneleri Farklıdır

Dolu taneleri farklı boyutlarda olabilir. 5 mm’den küçük taneler olabileceği gibi, 15 cm’ye varan tehlikeli büyüklüklerde de görüldükleri kaydedilmiştir. Yağmurun aksine katı bir yağış şeklidir ve özellikle gök gürültülü ve fırtınalı yağışların ardından oluşma oranı yüksektir. Dolu taneleri yuvarlak veya düzensiz şekilli olabilir; genellikle yumuşak ve yuvarlak olmalarına rağmen zaman zaman sivri uçlu dolu tanelerine de rastlanır.

 

Dolu Kaynaklı Zararlar Nelerdir?

Dolu, kimileri için göze hoş gelen ve şaşırtıcı bir doğa olayı olarak görülmesine karşın, doğanın gücünü hatırlatan bir olaydır ve başta tarım ürünleri olmak üzere pek çok şeye hasar verebilir. Büyük dolu taneleri, tarım ürünlerine zarar verebilir; meyve ve sebzeleri parçalayarak tarımsal üretimi sekteye uğratabilir. Araçların üzerine düştüğü takdirde, çizikler ve çatlaklar oluşturarak araçlara hasar verebilir. Çok şiddetli dolu yağışları çatıları ve camları kırabilir, evlerde ve binalarda istenmeyen hasarlara yol açabilir.